Γυναίκες – η Διαρκέστερη Επανάσταση

Όπως και ο Μαρξ, η Μίτσελ τονίζει τον επαναστατικό χαρακτήρα του καπιταλισμού στην παγκόσμια ιστορία ως τη διάλυση της βάσης όλων των παραδοσιακών, «φυσικών», κοινωνικών σχέσεων και ως ανοίγματος της δυνατότητας του σοσιαλισμού, και θεωρεί πως η διαρκέστερη επανάσταση – αυτή της Γυναίκας – συνδέεται στενά με αυτόν τον κοσμοϊστορικό μετασχηματισμό. Όπως και ο Μαρξ, η Μίτσελ τονίζει τον επαναστατικό χαρακτήρα του καπιταλισμού στην παγκόσμια ιστορία ως τη διάλυση της βάσης όλων των παραδοσιακών, «φυσικών», κοινωνικών σχέσεων και ως ανοίγματος της δυνατότητας του σοσιαλισμού, και θεωρεί πως η διαρκέστερη επανάσταση – αυτή της Γυναίκας – συνδέεται στενά με αυτόν τον κοσμοϊστορικό μετασχηματισμό.

Human Nature and Alienation

The alienation of people from their labor process, its products and those around them entails their alienation from their ability to control and direct society collectively. The result of our collective productive activity is the totality of the material and spiritual life of people, that is, society. The fact that we are alienated from this collective productive activity means that we are also alienated from its result, the society in which we live. Our cooperation in production is not something we have consciously chosen to do, but the unconscious result of our competition for the satisfaction of our immediate individual interests such as our personal survival. This blind competition leads to the spontaneous division of labor, spontaneous in the sense that it happens without any plan and direction from people. The sum total of the productive activity of the workers constitutes an unconsciously collective and interdependent whole that is regulated by the spontaneous division of labor in capitalism. The consequence: we do not realize that society is our own power and collective creation, but instead we consider it a foreign power with its own laws (e.g., the naturalized ‘laws’ of the market), independent of our productive activity. As we naturalize these laws, we believe that we can do nothing about them and we become their slaves, that is, the slaves of our own social relations and production. We accept the social domination of capital as a natural and inevitable fact. This needs to change. 

Για τις πρόσφατες αρνητικές εξελίξεις στη λωρίδα της Γάζας

Το δικό μας καθήκον ως Κύπριοι αριστεροί είναι να οικοδομήσουμε ένα εργατικό αντικαπιταλιστικό κίνημα που θα στηρίξει τους εργαζομένους σε Παλαιστίνη και Ισραήλ και θα συμβάλει στη επίλυση των διάφορων εθνοτικών διαμαχών στην περιοχή διαμέσου της ανατροπής του καπιταλισμού που τις δημιουργεί και της οικοδόμησης του σοσιαλισμού που θα τις εξαλείψει.

Η τρομοκρατική βία δεν είναι μονόδρομος: για τη στάση της Αριστεράς μπροστά στην επιχείρηση Πλημμύρα Αλ-Άκσα

Η βίαιη ενέργεια της Χαμάς δεν αντιμετωπίζεται ως τέτοια, δηλαδή ως ενέργεια υποκειμένων που είναι υπόλογοι των πράξεών τους, αλλά ως τυφλή και απελπισμένη αντίδραση των βασανισμένων, καταπιεσμένων Παλαιστινίων. Οι Παλαιστίνιοι δεν αντιμετωπίζονται ως υποκείμενα που έχουν ευθύνη των πράξεών τους, όπως όλος ο κόσμος, αλλά ως άτομα που δεν μπορούν παρά να αντιδράσουν τυφλά με βάση το συναίσθημα. Αυτή η αντίληψη είναι προβληματική, τόσο διότι είναι υποτιμητική προς τους Παλαιστινίους, όσο και επειδή αναγνωρίζει μόνο το κράτος του Ισραήλ και τους συμμάχους του ως υποκείμενα στην περιοχή, κάτι που δεν ισχύει.

Κουλτούρα και Αριστερά

Το αποτέλεσμα της παρακμής της αστικής κουλτούρας είναι ότι οι καλύτερες πτυχές της έχουν ξεχαστεί ακόμη και από τους περισσότερους αστούς διανοούμενους, διαγραφόμενες από τον μεταμοντερνισμό, με πιθανή εξαίρεση την πρόοδο στις φυσικές επιστήμες.[23] Φαίνεται ότι υπάρχουν πολύ λίγοι διανοούμενοι, είτε από την αστική τάξη είτε από την προλεταριακή τάξη, που έχουν λάβει παιδεία στις καλύτερες παραδόσεις του παρελθόντος και που μπορούν έτσι να μεταδώσουν την παιδεία τους στις προλεταριακές μάζες. Ένας μεγάλος λόγος για αυτό ήταν η σταλινική ολοκληρωτική απόρριψη της αστικής κουλτούρας ως παρακμιακή, μια απόρριψη που έκτοτε φυσικοποιήθηκε από την Αριστερά. Καίοντας τα χλωρά μαζί με τα ξερά όσον αφορά τον πολιτισμό, πού καταλήγουμε όμως;

Σημειώσεις πάνω στον αγώνα ενάντια στην έκδοση του Κενάν Αγιάζ

Κατά τη γνώμη μας, η στήριξη του Κενάν από όλο το πολιτικό φάσμα δείχνει πως όλα τα κομμάτια του φάσματος έχουν κάτι κοινό: την πατρίδα. Πολυεθνική ή Κουρδική, συγκεντρωτική ή αποκεντρωμένη, σε συνεργασία ή σε σύγκρουση με τα άλλα 4 κράτη στα οποία κατοικούν Κούρδοι και Κούρδισσες, όλες αυτές οι εκδοχές της πατρίδας ήταν εκείνες που κινητοποίησαν αυτόν τον ιδεολογικά αγεφύρωτο κόσμο να δεί στο πρόσωπο του Κενάν, πέρα από την πολιτική αδικία, και ένα εθνικό άδικο – μια σύνδεση δηλαδή με το εθνικό φαντασιακό του λαού του Κουρδιστάν.

Ο Φασισμός ως σύμπτωμα της αποτυχίας της επαναστατικής ηγεσίας στην Αριστερά

Η ιστορία έχει δείξει ότι φασισμός είναι αυτό που συμβαίνει όταν έχουμε μια δυνητικά επαναστατική κατάσταση από τη μια, και την απουσία μιας επαναστατικής Αριστεράς για να την εκμεταλλευτεί από την άλλη.

Communism as Freedom

In communism, human beings will rationally legislate over and direct both their individual lives and the collective life of society, acquiring the position of free subjects.

Ο Κομμουνισμός ως Ελευθερία

Στον κομμουνισμό, οι άνθρωποι θα ελέγχουν και θα διευθύνουν ορθολογικά τόσο την ατομική τους ζωή όσο και τη συλλογική ζωή της κοινωνίας, αποκτώντας υπόσταση ελεύθερων υποκειμένων.

Η Κριτική της Προλεταριοποιημένης Εργασίας

Από την ανάλυσή του για τη μισθωτή εργασία ως αναπόφευκτα να οδηγεί στην προοδευτική εξαθλίωση και καταπίεση των εργαζομένων, ο Μαρξ δείχνει ότι το προλεταριάτο πρέπει να υπερβεί τη μισθωτή εργασία αν είναι να κατακτήσει ποτέ ευημερία και ελευθερία. Η ισότητα των μισθών και η αναδιανομή του πλούτου που κηρύττουν σοσιαλιστές όπως ο Προυντόν είναι ανεπαρκείς.[26] Δεδομένου ότι αυτή η αλλοτριωμένη μισθωτή εργασία έχει αποδειχθεί ότι είναι η προϋπόθεση της ατομικής ιδιοκτησίας και συνεπώς της αστικής κοινωνίας, συνεπάγεται ότι κάθε προσπάθεια υπέρβασής της είναι μια προσπάθεια υπέρβασης της ίδιας της αστικής κοινωνίας.

Η Υλιστική Διαλεκτική της Ιστορίας

Ο διαλεκτικός υλισμός είναι επί της ουσίας η αναγνώριση ότι η πραγματικότητα είναι κοινωνική και ιστορική, επιτρέποντας επομένως την πιθανή μεταμόρφωση της από τη συνειδητή ανθρώπινη δράση, αλλά και η πρακτική απαίτηση για τέτοιο μετασχηματισμό.

Ρίζες του Μαρξισμού: Η κριτική σε Φόυερμπαχ και Χέγκελ

Η ταυτόχρονη κριτική του Μαρξ στον εγελιανό ιδεαλισμό και στον Φόυερμπαχικό υλισμό είναι εμμενής διαλεκτική με την έννοια ότι αντιλαμβάνεται τις δύο φιλοσοφίες ως τους αντινομικούς πόλους που συνιστούν την αυτοαντίφαση της φιλοσοφίας εκείνη την εποχή. Και οι δύο πόλοι περιέχουν μια μονόπλευρη αλήθεια για τον κόσμο: ο Φόυερμπαχ την αλήθεια της σημασίας της υλικής πραγματικότητας και ο Χέγκελ την αλήθεια της ιστορικότητας της ανθρωπότητας. Ο Μαρξ επιδιώκει να αντλήσει την κοινωνική αλήθεια και τα απορρέοντα κοινωνικά καθήκοντα δουλεύοντας μέσα από αυτούς τους δύο πόλους. Με άλλα λόγια, ο Μαρξ δεν απορρίπτει τον Φόυερμπαχ και τον Χέγκελ, αλλά προσπαθεί να τους υπερβεί αντλώντας κοινωνικά και πολιτικά συμπεράσματα από τις ενοράσεις τους.

Conclusion: Our political task is the overcoming of capitalism

In the communist society that would follow the overcoming of the capitalist relations of production, wealth would be measured in terms of a new kind of free time, “disposable time” [Marx], qualitatively different from the free time we experience today.[2] It would be identified with the freedom to develop human potentialities and with this very development itself, not with value. The present-day bourgeois antithesis between free time and labour time would be abolished, and free time itself would be identified as productive and not as mere idleness. It would be productive in the sense of developing our individual and collective capacities qua human beings, e.g., our knowledge and science, our capacity for self-expression, our artistic and physical powers etc. In this society, technology would be valuable for increasing and facilitating our freedom.

Συμπέρασμα: Πολιτικό μας καθήκον η υπέρβαση του καπιταλισμού

Στην κομμουνιστική κοινωνία που θα ακολουθούσε την υπέρβαση των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής, ο πλούτος θα μετριόταν με όρους ενός νέου είδους ελεύθερου χρόνου, «διαθέσιμου χρόνου» [Μαρξ], ποιοτικά διαφορετικού από τον ελεύθερο χρόνο που βιώνουμε σήμερα.[2] Θα ταυτιζόταν με την ελευθερία να αναπτυχθούν οι ανθρώπινες δυνατότητες και με αυτή ακριβώς την ανάπτυξη, όχι με την αξία. Η σημερινή αστική αντίθεση μεταξύ του ελεύθερου χρόνου και του χρόνου εργασίας θα καταργούνταν και ο ίδιος ο ελεύθερος χρόνος θα αναγνωριζόταν ως παραγωγικός και όχι ως απλή αδράνεια. Θα ήταν παραγωγικός με την έννοια της ανάπτυξης των ατομικών και συλλογικών μας ικανοτήτων ως ανθρώπινων όντων, π.χ. της γνώσης και επιστήμης μας, της ικανότητάς μας για αυτοέκφραση, τις καλλιτεχνικές και φυσικές μας δυνάμεις κ.λπ. Σε αυτήν την κοινωνία, η τεχνολογία θα ήταν πολύτιμη για την αύξηση και διευκόλυνση της ελευθερίας μας.

Ο αντιφατικός χαρακτήρας του Κεφαλαίου

Η αντίφαση οδηγεί σε μεγάλα κοινωνικά προβλήματα που καθιστούν τον καπιταλισμό επιβλαβή και καθιστούν αναγκαία την υπέρβασή του. Έχουμε δει ότι παρά το γεγονός ότι η τεχνολογική ανάπτυξη μπορεί να αυξήσει τον ελεύθερο χρόνο μας και ως εκ τούτου την ευημερία μας (βλ. Ελευθερία), αυτό δεν μπορεί να συμβεί στον καπιταλισμό, καθώς οι καπιταλιστές πρέπει να κρατήσουν τους ανθρώπους να εργάζονται όσο το δυνατόν περισσότερο. Η τεχνολογία γίνεται έτσι ένα μέσο για τη βελτίωση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων, υποβάλλοντάς τους σε σκληρές συνθήκες εργασίας που έχουν σχεδιαστεί για να αντλούν όσο το δυνατόν περισσότερη υπεραξία από την εργασία τους (αυτό ισχύει ιδιαίτερα στον ‘αναπτυσσόμενο’ κόσμο όπου συντελείται η μεγάλη πλειοψηφία της παγκόσμιας βιομηχανικής παραγωγής). Από την άλλη πλευρά, η διαθεσιμότητα της τεχνολογίας ενισχύει επίσης την ανεργία: επιτρέπει στους καπιταλιστές να διατηρούν χαμηλούς τους μισθούς έχοντας περισσότερους εργαζόμενους που ανταγωνίζονται για λιγότερες θέσεις εργασίας (αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα στον ‘ανεπτυγμένο’ δυτικό κόσμο). Με άλλα λόγια, ενώ η τεχνολογία δημιουργεί την ευκαιρία αναδιαίρεσης της εργασίας έτσι ώστε όλοι να εργάζονται λιγότερο, σε συνθήκες καπιταλισμού οδηγεί μόνο στα δύο προβλήματα της υπερβολικής εργασίας και της ανεργίας.

The contradictory nature of Capital

The contradiction leads to major social problems that render capitalism harmful and necessitate its overcoming. We have seen that despite the fact that technological development can increase our free time and hence our well-being (position on Freedom), this cannot happen under capitalism as the capitalists have to keep people working as much as possible. Technology thus becomes instead a means for the improved exploitation of workers, subjecting them to cruel working conditions that are designed to extract as much surplus value as possible from their labour (this is especially the case in the ‘developing’ world where most of the world’s manufacturing takes place). On the other hand, the availability of technology also facilitates unemployment enabling the capitalists to keep down wages by having more workers competing for fewer jobs (this is especially the case in the Western world). In other words, while technology creates the opportunity to redivide work so that everyone works less, under capitalism it only leads to the twin problems of overwork and unemployment.

Exploitation

On one side we have the capitalist employer, who pays for labour-power at its value, practically rents it from the worker for a set amount of time, and demands to use this time as he pleases and reap the results of his investment. On the other side we have the worker who, as the producer and seller of the commodity labour power, he tries to sell it as expensively as possible and to have a say in its sale price and its use (just as the landlord of a house determines the rent and use of the house). Both parties can argue that under the market law dictating the equal exchange of products, they are in the right. The capitalist rightly maintains that he pays the worker the full value of his labor power, and the laborer in turn rightly maintains that he is not paid the entire value of his labor.

Εκμετάλλευση

Από τη μια μεριά έχουμε τον καπιταλιστή εργοδότη, που πληρώνει την εργατική δύναμη στην αξία της, την νοικιάζει από τον εργάτη για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, και απαιτεί να χρησιμοποιήσει αυτό το διάστημα με όποιο τρόπο θέλει και να καρπωθεί στο τέλος τα αποτελέσματα της επένδυσης του. Από την άλλη μεριά  έχουμε τον εργάτη που ως παραγωγός και πωλητής του εμπορεύματος εργατική δύναμη, προσπαθεί να το πουλήσει όσο πιο ακριβά γίνεται και να έχει λόγο στο πόσο θα το πουλήσει και για ποια χρήση (όπως ένας ιδιοκτήτης σπιτιού προς ενοικίαση ορίζει το νοίκι και την χρήση του σπιτιού). Και οι δυο μεριές μπορούν να επικαλεστούν πως βάσει του νόμου της αγοράς για ίση ανταλλαγή προϊόντων, έχουν το δίκαιο με το μέρος τους. Ο καπιταλιστής υποστηρίζει δικαίως πως αμοίβει τον εργάτη με την πλήρη αξία της εργατικής του δύναμης, και ο εργάτης με τη σειρά του υποστηρίζει εξίσου δικαίως πως δεν αμοίβεται όλη την αξία της εργασίας του.

Ανθρώπινη Φύση και Αλλοτρίωση

Η αλλοτρίωση των ανθρώπων από την εργατική τους διαδικασία, τα προϊόντα της και τους γύρω τους συνεπάγεται την αλλοτρίωσή τους από την δυνατότητά τους να ελέγχουν και να κατευθύνουν την κοινωνία συλλογικά. Το αποτέλεσμα της συλλογικής παραγωγικής δραστηριότητας μας είναι το σύνολο της υλικής και πνευματικής ζωής των ανθρώπων, δηλαδή, η κοινωνία. Το γεγονός ότι είμαστε αλλοτριωμένοι από αυτή τη συλλογική παραγωγική δραστηριότητα σημαίνει ότι είμαστε αλλοτριωμένοι και από το αποτελέσμά της, την κοινωνία στην οποία ζούμε. Η συνεργασία μας στην παραγωγή δεν είναι κάτι που επιλέξαμε να κάνουμε συνειδητά, αλλά το ασυνείδητο αποτέλεσμα του ανταγωνισμού μας για την ικανοποίηση των άμεσων ατομικών μας συμφερόντων όπως της προσωπικής μας επιβίωσης. Αυτός ο τυφλός ανταγωνισμός οδηγεί στον αυθόρμητο καταμερισμό εργασίας, αυθόρμητο με την έννοια ότι συμβαίνει χωρίς κάποιο σχέδιο και κατεύθυνση από τους ανθρώπους. Το σύνολο της παραγωγικής δραστηριότητας των εργατών συνιστά ένα ασυνείδητα συλλογικό και αλληλεξαρτώμενο όλον που ρυθμίζεται από τον αυθόρμητο καταμερισμό εργασίας στον καπιταλισμό. Η συνέπεια: δεν αντιλαμβανόμαστε ότι η κοινωνία είναι δική μας δύναμη και συλλογική δημιουργία, αλλά αντ’ αυτού τη θεωρούμε μια ξένη δύναμη με τους δικούς της νόμους (π.χ., οι φυσικοποιημένοι ‘νόμοι’ της αγοράς), ανεξάρτητη από την παραγωγική μας δραστηριότητα. Καθώς φυσικοποιούμε αυτούς τους νόμους, θεωρούμε ότι δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για αυτούς και γινόμαστε έρμαιό τους, δηλαδή, έρμαιο των ίδιων των κοινωνικών μας σχέσεων και παραγωγής. Αποδεχόμαστε την κοινωνική κυριαρχία του κεφαλαίου σαν ένα φυσικό και αναπόφευκτο γεγονός. Αυτό πρέπει να αλλάξει.

Ελευθερία

Η αντίληψη του Μαρξ για την ελευθερία οδηγεί σε μια ριζοσπαστική κριτική της αστικής κοινωνίας, δηλ. της κοινωνίας στην οποία ζούμε σήμερα. Αυτή η μορφή κοινωνίας στηρίζεται στη φιλελεύθερη αντίληψη της ελευθερίας και ο Μαρξ έχει δείξει ότι αυτή η αντίληψη είναι συγκεχυμένη. Κατ’ αρχάς, η περιγραφή του Μαρξ για την ελευθερία ως αυτοκυβέρνηση είναι ασυμβίβαστη με βασικές αρχές της αστικής τάξης, κυρίως με τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής και τους κοινωνικούς νόμους του. Για παράδειγμα, όπως το θέτει ο Μαξ Χορκχάιμερ, στην αστική κοινωνία, ο άνεργος εργάτης καλείται να αποδεχτεί ως αντικειμενικά αναγκαίο το γεγονός ότι οι οικονομικοί νόμοι καθιστούν αδύνατη την πρόσληψή του, επειδή οι συνθήκες είναι τέτοιες που οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά την πρόσληψη νέου προσωπικού (βλ. “Ο ανθρωπάκος και η φιλοσοφία της ελευθερίας”). Αλλά φυσικά οι νόμοι που διέπουν τα κοινωνικά συστήματα, όπως είναι τα οικονομικά συστήματα, είναι κοινωνικοί, άρα εξαρτώνται από εμάς, και άρα δεν είναι καθόλου αδύνατο να αλλάξουν – εφόσον αναλάβουμε εμείς την ευθύνη για τις συνθήκες ύπαρξής μας. Αντιμετωπίζοντας αυτούς τους νόμους ως αμετάβλητους, η αστική κοινωνία αποποιείται την ευθύνη για αυτό το καθήκον, αποτυγχάνοντας να εκφράσει την ελευθερία μας να αυτοκυβερνηθούμε.